Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάσθηκαν ορισμένες
βασικές γνώσεις των μεθόδων, που εφαρμόζονται
στη Γενετική Βελτίωση των αγροτικών
ζώων.
Η μέθοδος Γενετικής Βελτίωσης, που θα
εφαρμοσθεί, καθορίζεται από τις διαθέσιμες
πληροφορίες και τις ιδιότητες καθώς και το
είδος του πληθυσμού ή της φυλής, που θα αποτελέσουν
το αντικείμενο της βελτίωσης.
Στα σύγχρονα προγράμματα γενετικής
βελτίωσης, οι ειδικοί γενετιστές-ζωοτέχνες
καθορίζουν τον επιλεκτικό στόχο, δηλαδή τα
χαρακτηριστικά του φαινοτύπου και τις επιθυμητές
αποδόσεις στις οποίες θα αποβλέπει
η επιλογή. Λαμβάνοντας υπόψη τα διαθέσιμα
στοιχεία απο τις μετρήσεις, που
πραγματοποιούνται με τα προγράμματα ελέγχου
των αποδόσεων, επιλέγονται τα ζώα,
που θα δημιουργήσουν την επόμενη γενεά
βελτιωμένων ζώων, σύμφωνα με μία μεθοδο
αμιγούς αναπαραγωγής ή με ένα σύστημα
διασταύρωσης.
Η αμιγής ή καθαρή αναπαραγωγή είναι η
περισσότερο διαδεδομένη μέθοδος γενετικής
βελτίωσης. Με τη μέθοδο αυτή αυξάνονται
μόνιμα οι μέσες αποδόσεις των πληθυσμών
των αγροτικών ζώων, αλλά μειώνεται η
· διαθέσιμη γενετική παραλλακτικότητα.
Οταν επιδιώκεται η συγκέντρωση στους απογόνους
αλληλομόρφων, τα οποία βρίσκονται
σε ορισμένους εξαιρετικούς γεννήτορες,
εφαρμόζεται η μέθοδος της αιμομιξίας.
Η αιμομιξία εφαρμόζεται επίσης, όταν επιδιώκεται
η δημιουργία σειρών για την εκμετάλλευση
του φαινομένου της ετέρωσης.
Μειονέκτημα της μεθόδου είναι η αύξηση
της συγκέντρωσης ανεπιθύμητων αλληλομόρφων,
λόγω της αύξησης της ομοζυγωτίας.
Η διασταύρωση ζώων, που ανήκουν σε
διαφορετικές γραμμές αιίματος ή φυλές δί-
. δει, εντυπωσιακά αποτελέσματα, αλλά χρειάζεται
να διατηρούνται οι αρχικές φυλές ή
να εφαρμόζεται μακρόχρονη διαδικασία
σταθεροποίησης της νέας φυλής. Οι κυριότερες
μέθοδοι διασταύρωσης είναι, η Διασταύρωση
για βελτίωση μίας φυλής, η Διασταύρωση
για τη δημιουργία νέας συνθετικής
φυλής και οι διάφοροι τύποι Διασταυρώσεων
για παραγωγή ζώων χρήσεως. Τέλος ο
Υβριδισμός, ως αναπαραγωγή μεταξύ ατόμων
που ανήκουν σε διαφορετικά είδη, προ-
σφέρεται για τη δημιουργία ατόμων με επιθυμητές
ιδιότητες, τα οποία όμως έχουν το
μειονέκτημα ότι δεν μπορούν να αναπαράγονται
μεταξύ τους.
Η εφαρμογή βιοτεχνολογικών μεθόδων ως
εργαλείων βελτίωσης των αγροτικών ζώων
δεν είναι νεωτερισμός. Η τεχνητή σπερματέγχυση
είναι πλέον παλαιά και δοκιμασμένη
μέθοδος διάδοσης ανώτερου γενετικού υλικού.
Οι νεώτερες μέθοδοι περιλαμβάνουν
την πολυωοθυλακιορρηξία και μεταφορά εμβρύων
καθώς και διάφορες μεθόδους χειρισμού
των εμβρύων, όπως η διχοτόμησή τους.
. Με τις μεθόδους αυτές, εκτός από την απευθείας
διάδοση του γενετικού υλικού επιδιώκεται
η αύξηση του ρυθμού της γενετικής
προόδου, είτε μέσω της μείωσης του μεσοδιαστήματος
γενεών, είτε μέσω της αύξησης
της έντασης της επιλογής. Η κλωνοποίηση
κυττάρων από το πρώίμο εμβρυικό σταδιο εχει
εφαρμοσθεί ήδη από καιρό, τελευταία όμως
επιτεύχθηκε η κλωνοποίηση διαφοροποιημένων
σωματικών κυττάρων από ενήλικα
ζώα. Το κυριότερο πλεονέκτημα της κλωνοποίησης,
εκτός απο τις μελέτες σχετικά
με τη γήρανση των κυττάρων, θα είναι η μεταφορά
ανώτερου γενετικού υλικού, δηλαδή
αντίγραφων ανώτερων γενετικά ζώων, από
μονάδες υψηλών γενετικών προδιαγραφών
σε εμπορικές μονάδες. Άλλη εφαρμογή της
κλωνοποίησης πιθανόν να είναι η διατήρηση
και προστασία του γενετικού υλικού των
αγροτικών ζώων.
Ο έλεγχος των αποδόσεων των αγροτικών
ζώων και η αξιοποίηση ηλεκτρονικών υπολογιστών
στη διαδικασία συλλογής, καταχώρησης
και επεξεργασίας των στοιχείων, έχει
αποφασιστική σημασία στα σύγχρονα προγράμματα
γενετικής βελτίωσης, στα οποία η
επιλογή βασίζεται σε μεγάλο πλήθος διαθέσιμων
στοιχείων και στη γνώση της γενεαλογίας
των αγροτικών ζώων. Τέλος, οι διάφορες
οργανώσεις και οι μεμονωμένοι παραγωγοί
χρησιμοποιούν με διαρκώς επιταχυνόμενο
ρυθμό το Διαδίκτυο (Ιντερνετ) για τη συγκέντρωση
και ανταλλαγή πληροφοριών
σχετικών με το γενετικό υλικό των ζώων και
τη διαχείριση της εκμετάλλευσής τους.
1. Ο μέσος όρος των κληρονομικών αξιών
δύο ατόμων, τα οποία πρόκειται να σuζευχθούν
είναι μία πρόβλεψη:
Α. Της κληρονομικής αξίας των απογόνων,
που θα προκύψουν
Β. Του φαινότυπου των απογόνων, που θα
προκύψουν
2. Τα αιμόμικτα άτομα αναμένεται:
Α. Να είναι περισσότερο ετεροζύγωτα
Β. Να είναι περισσότερο ομοζύγωτα
Γ. Να είναι περισσότερο γόνιμα
Δ. Να έχουν λιγότερους γονιδιακούς τόπους
(θέσεις αλληλομόρφων)
3. Ποιο από τα ακόλουθα περιγράφει κριτήρια
επιλογής
Α. Ο γενικός σκοπός του προγράμματος επιλογής
Β. Οι π~ηροφορίες που χρησιμοποιούνται
προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις
Γ. Οι γενετικές παράμετροι που περιλαμβάνονται
με το πρόγραμμα επιλογής
4. Ποιο από τα ακόλουθα εξαρτάται από τις
συχνότητες των αλληλόμορφων ενός πληθυσμού
Α. Ο μέσος όρος του πληθυσμού
Β. Η κληρονομική αξία ενός ορισμένου γονότυπου
5. Ο απογονικός έλεγχος μπορεί να είναι πιο
πολύτιμος από τη μαζική επιλογή γιατί
Α. Η ένταση της επιλογής μπορεί να αυξηθεί
Β. Το διάστημα μεταξύ των γενεών μπορε ί
να αυξηθεί
Γ. Η ακρίβεια της εκτίμησης των κληρονομικών
αξιών είναι μεγαλύτερη.
βασικές γνώσεις των μεθόδων, που εφαρμόζονται
στη Γενετική Βελτίωση των αγροτικών
ζώων.
Η μέθοδος Γενετικής Βελτίωσης, που θα
εφαρμοσθεί, καθορίζεται από τις διαθέσιμες
πληροφορίες και τις ιδιότητες καθώς και το
είδος του πληθυσμού ή της φυλής, που θα αποτελέσουν
το αντικείμενο της βελτίωσης.
Στα σύγχρονα προγράμματα γενετικής
βελτίωσης, οι ειδικοί γενετιστές-ζωοτέχνες
καθορίζουν τον επιλεκτικό στόχο, δηλαδή τα
χαρακτηριστικά του φαινοτύπου και τις επιθυμητές
αποδόσεις στις οποίες θα αποβλέπει
η επιλογή. Λαμβάνοντας υπόψη τα διαθέσιμα
στοιχεία απο τις μετρήσεις, που
πραγματοποιούνται με τα προγράμματα ελέγχου
των αποδόσεων, επιλέγονται τα ζώα,
που θα δημιουργήσουν την επόμενη γενεά
βελτιωμένων ζώων, σύμφωνα με μία μεθοδο
αμιγούς αναπαραγωγής ή με ένα σύστημα
διασταύρωσης.
Η αμιγής ή καθαρή αναπαραγωγή είναι η
περισσότερο διαδεδομένη μέθοδος γενετικής
βελτίωσης. Με τη μέθοδο αυτή αυξάνονται
μόνιμα οι μέσες αποδόσεις των πληθυσμών
των αγροτικών ζώων, αλλά μειώνεται η
· διαθέσιμη γενετική παραλλακτικότητα.
Οταν επιδιώκεται η συγκέντρωση στους απογόνους
αλληλομόρφων, τα οποία βρίσκονται
σε ορισμένους εξαιρετικούς γεννήτορες,
εφαρμόζεται η μέθοδος της αιμομιξίας.
Η αιμομιξία εφαρμόζεται επίσης, όταν επιδιώκεται
η δημιουργία σειρών για την εκμετάλλευση
του φαινομένου της ετέρωσης.
Μειονέκτημα της μεθόδου είναι η αύξηση
της συγκέντρωσης ανεπιθύμητων αλληλομόρφων,
λόγω της αύξησης της ομοζυγωτίας.
Η διασταύρωση ζώων, που ανήκουν σε
διαφορετικές γραμμές αιίματος ή φυλές δί-
. δει, εντυπωσιακά αποτελέσματα, αλλά χρειάζεται
να διατηρούνται οι αρχικές φυλές ή
να εφαρμόζεται μακρόχρονη διαδικασία
σταθεροποίησης της νέας φυλής. Οι κυριότερες
μέθοδοι διασταύρωσης είναι, η Διασταύρωση
για βελτίωση μίας φυλής, η Διασταύρωση
για τη δημιουργία νέας συνθετικής
φυλής και οι διάφοροι τύποι Διασταυρώσεων
για παραγωγή ζώων χρήσεως. Τέλος ο
Υβριδισμός, ως αναπαραγωγή μεταξύ ατόμων
που ανήκουν σε διαφορετικά είδη, προ-
σφέρεται για τη δημιουργία ατόμων με επιθυμητές
ιδιότητες, τα οποία όμως έχουν το
μειονέκτημα ότι δεν μπορούν να αναπαράγονται
μεταξύ τους.
Η εφαρμογή βιοτεχνολογικών μεθόδων ως
εργαλείων βελτίωσης των αγροτικών ζώων
δεν είναι νεωτερισμός. Η τεχνητή σπερματέγχυση
είναι πλέον παλαιά και δοκιμασμένη
μέθοδος διάδοσης ανώτερου γενετικού υλικού.
Οι νεώτερες μέθοδοι περιλαμβάνουν
την πολυωοθυλακιορρηξία και μεταφορά εμβρύων
καθώς και διάφορες μεθόδους χειρισμού
των εμβρύων, όπως η διχοτόμησή τους.
. Με τις μεθόδους αυτές, εκτός από την απευθείας
διάδοση του γενετικού υλικού επιδιώκεται
η αύξηση του ρυθμού της γενετικής
προόδου, είτε μέσω της μείωσης του μεσοδιαστήματος
γενεών, είτε μέσω της αύξησης
της έντασης της επιλογής. Η κλωνοποίηση
κυττάρων από το πρώίμο εμβρυικό σταδιο εχει
εφαρμοσθεί ήδη από καιρό, τελευταία όμως
επιτεύχθηκε η κλωνοποίηση διαφοροποιημένων
σωματικών κυττάρων από ενήλικα
ζώα. Το κυριότερο πλεονέκτημα της κλωνοποίησης,
εκτός απο τις μελέτες σχετικά
με τη γήρανση των κυττάρων, θα είναι η μεταφορά
ανώτερου γενετικού υλικού, δηλαδή
αντίγραφων ανώτερων γενετικά ζώων, από
μονάδες υψηλών γενετικών προδιαγραφών
σε εμπορικές μονάδες. Άλλη εφαρμογή της
κλωνοποίησης πιθανόν να είναι η διατήρηση
και προστασία του γενετικού υλικού των
αγροτικών ζώων.
Ο έλεγχος των αποδόσεων των αγροτικών
ζώων και η αξιοποίηση ηλεκτρονικών υπολογιστών
στη διαδικασία συλλογής, καταχώρησης
και επεξεργασίας των στοιχείων, έχει
αποφασιστική σημασία στα σύγχρονα προγράμματα
γενετικής βελτίωσης, στα οποία η
επιλογή βασίζεται σε μεγάλο πλήθος διαθέσιμων
στοιχείων και στη γνώση της γενεαλογίας
των αγροτικών ζώων. Τέλος, οι διάφορες
οργανώσεις και οι μεμονωμένοι παραγωγοί
χρησιμοποιούν με διαρκώς επιταχυνόμενο
ρυθμό το Διαδίκτυο (Ιντερνετ) για τη συγκέντρωση
και ανταλλαγή πληροφοριών
σχετικών με το γενετικό υλικό των ζώων και
τη διαχείριση της εκμετάλλευσής τους.
1. Ο μέσος όρος των κληρονομικών αξιών
δύο ατόμων, τα οποία πρόκειται να σuζευχθούν
είναι μία πρόβλεψη:
Α. Της κληρονομικής αξίας των απογόνων,
που θα προκύψουν
Β. Του φαινότυπου των απογόνων, που θα
προκύψουν
2. Τα αιμόμικτα άτομα αναμένεται:
Α. Να είναι περισσότερο ετεροζύγωτα
Β. Να είναι περισσότερο ομοζύγωτα
Γ. Να είναι περισσότερο γόνιμα
Δ. Να έχουν λιγότερους γονιδιακούς τόπους
(θέσεις αλληλομόρφων)
3. Ποιο από τα ακόλουθα περιγράφει κριτήρια
επιλογής
Α. Ο γενικός σκοπός του προγράμματος επιλογής
Β. Οι π~ηροφορίες που χρησιμοποιούνται
προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις
Γ. Οι γενετικές παράμετροι που περιλαμβάνονται
με το πρόγραμμα επιλογής
4. Ποιο από τα ακόλουθα εξαρτάται από τις
συχνότητες των αλληλόμορφων ενός πληθυσμού
Α. Ο μέσος όρος του πληθυσμού
Β. Η κληρονομική αξία ενός ορισμένου γονότυπου
5. Ο απογονικός έλεγχος μπορεί να είναι πιο
πολύτιμος από τη μαζική επιλογή γιατί
Α. Η ένταση της επιλογής μπορεί να αυξηθεί
Β. Το διάστημα μεταξύ των γενεών μπορε ί
να αυξηθεί
Γ. Η ακρίβεια της εκτίμησης των κληρονομικών
αξιών είναι μεγαλύτερη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου